အခွန်အယူခံခုံအဖွဲ့သို့ အခွန်အကောက်ဆိုင်ရာအမှုများ လျှောက်ထားခြင်း

ပြည်ပမှတင်သွင်းသည့် ရေနံဆီ၊ ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်ကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် ၁၅ ရှိ အထူးကုန်စည်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်းအတွက် တင်သွင်းစဉ်ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ၅% ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအပြင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်ကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ခ)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းရေနံဆီ၊ ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများကို ပြည်တွင်း၌ ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းအတွက် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်ကောက်ဥပဒေ ၁၄ (ဂ)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် ပြည်ပ သို့ ပျံသန်းသည့် ခရီးစဉ်တွင် အသုံးပြုရန် ရောင်းချသည့် ဂျက်လေယာဉ်ဆီကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ၏ အခွန်ကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(က) အမှတ်စဉ် ၈၄ အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်ပါ။

ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီကို ပြည်ပမှတင်သွင်း၍ ပြည်တွင်း၌ပြည်လည်ရောင်းချခြင်းသည် အထူးကုန်စည်ကို တင်သွင်းခြင်းဖြစ်သဖြင့် အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ(၁၅)အရ မှတ်ပုံတင်ရာတွင် ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း အစောဆုံးတင်သွင်းသည့် အထူးကုန်စည်ကို အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာရှင်းလင်းထုတ်ယူ ခြင်းမပြုမီအချိန်တွင်လည်းကောင်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ကုန်ဆုံးပြီး နောက်ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် တင်သွင်းခြင်းကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပါက ထပ်မံ၍လည်းကောင်း သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာန မှူးရုံးတွင် အထူးကုန်စည်ခွန်မှတ်ပုံတင်ရမည် ဖြစ်သည့်အပြင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးကုန်စည်ကိုပြည်ပမှတင်သွင်း၍ ပြန်လည် ရောင်းချခြင်းအတွက် ၂၀၁၆ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က)အရ ကုန်းပေါ် ရောက်တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ယှဉ်တွဲဖော်ပြပါနှုန်းများအတိုင်း အထူးကုန်စည်ခွန်ကျသင့်စေမည့်အပြင် ပုဒ်မ ၁၄(ခ)အရ အထူးကုန်စည်ခွန် အပါအဝင်ဖြစ်သော ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ၅% ဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီကို ပြည်တွင်း၌ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် အထူးကုန်စည်ခွန်ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။ သို့ရာတွင် ထိုကဲ့သို့ပြန်လည်ရောင်းချ ခြင်းအတွက် ရောင်းရငွေအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ကျသင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မှ ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ်က ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကို ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ပတခ(ကသခ)-၃၂၊ ပတခ(ကသခ)-၃၃ တို့ဖြင့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိနိုင်ပါမည်။

စီးကရက်၊ အရက်၊ ဘီယာ၊ ဝိုင် ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းအတွက် အထူးကုန်စည်ခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၁၅(က) အရ ထုတ်လုပ်သူသည် သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ ဝင်ငွေခွန်စည်းကြပ်ခံယူမည့် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်အခွန် ဦးစီးဌာနမှူးရုံးတွင် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းမစတင်မီ ၃ လကြိုတင်၍ လုပ်ငန်းမှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၆(က)အရ အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ရောင်း ချသည့်လ၏ လကုန်ဆုံးပြီး (၁၀)ရက်အတွင်း ကျသင့်အခွန်ကို ပေးဆောင်ရမည့်အပြင် ယင်းလအတွက် ကြေညာလွှာကို ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပြီး အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇ အရ အခွန်စည်းကြပ်ခံယူရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အတူ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂(က)အရ သုံးလတစ်ကြိမ် ကြေညာလွှာတင် သွင်းခြင်း၊ လစဉ် (၁၀)ရက် အတွင်း ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို ပေးဆောင်ရခြင်းနှင့် ၃ လ တစ်ကြိမ် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန်ပေးသွင်းခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေ ပုဒ်မ (၁၁)အရ အခွန်ခုနှိမ်ရာတွင် ထုတ်လုပ်သည့် အထူးကုန်စည်ရောင်းချမှုအပေါ် ကျသင့်သည့်အထူး ကုန်စည်မှ ယင်းအထူးကုန်စည် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအလို့ငှာ ပြည်တွင်းသို့ ကိုယ်တိုင်ဝယ်ယူတင်သွင်း သော အထူးကုန်စည်များ၏ ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ပေးဆောင်ခဲ့ရသည့် အထူးကုန်စည်ခွန်၊ ပြည်တွင်း၌ အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်သူထံမှ ဝယ်ယူသောအထူးကုန်စည်များအတွက် ပေးဆောင်ခဲ့ရ သော အထူးကုန်စည်ခွန်တို့ကိုသာ ခုနှိမ်ခွင့်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အလားတူပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ကုန်းပေါ် ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်အတွက်လည်းကောင်း၊ ပြည်တွင်းမှ ကုန်စည်ထုတ်လုပ်ရန် ဝယ်ယူခဲ့သော ကုန်ကြမ်းများအပေါ် ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် အတွက်လည်းကောင်း၊ ထုတ်လုပ်ရောင်းချစဉ် ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်၌ ခုနှိမ်ခွင့်ရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂ အရ သတ်မှတ်ထားသော ရောင်းရငွေ ပမာဏ ကျပ်သိန်း ၂၀၀ ကျော်လွန်ခြင်းမရှိသည့် ဆေးပေါ့လိပ်၊ ဆေးပြင်းလိပ်၊ ဆေးရွက်ကြီးထုတ်လုပ် သည့် လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် အထူးကုန်စည်ခွန်မှတ်ပုံတင်ရန် လိုအပ်ခြင်းမရှိသော်လည်း ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်သည်။

အထူးကုန်စည်ကို ပြည်ပသို့တင်ပို့သူသည် ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း အစောဆုံးတင်ပို့သည့် အထူးကုန်စည် ကို အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာရှင်းလင်းတင်ပို့ခြင်း မပြုမီ ဝင်ငွေခွန်စည်းကြပ်ခံယူမည့် အခွန်ရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ခုနှိမ်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချမှုလုပ်ငန်းအလို့ငှာ ပြည်တွင်းသို့ကိုယ်တိုင်ဝယ်ယူတင်သွင်းသော အထူးကုန်စည်များ၏ ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ပေးဆောင်ခဲ့ရသည့် အထူးကုန်စည်ခွန်၊ ပြည်တွင်း၌ အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်သူထံမှ ဝယ်ယူသော အထူး ကုန်စည်များအတွက် ပေးဆောင်ခဲ့ရသာ အထူးကုန်စည်ခွန်တို့ကို ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံတော်၏လိုအပ်ချက်အရ တပ်မတော်တွင် အဆောက်အဦများဆောက်လုပ်ရန်အတွက် ထုတ်လုပ်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း တစ်ဆယ်လက်မပတ်လည်အောက် ကျွန်းနှင့် သစ်မာ၊ သစ်ခွဲသားများကို ထုတ်လုပ်ခြင်း ဖြစ်ပါက အထူးကုန်စည်ခွန်မကျသင့်ပါ။ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်သာ ကျသင့်မည်ဖြစ်ပြီး တစ်ဆယ်လက်မ ပတ်လည်နှင့်အထက် ကျွန်းနှင့်သစ်မာ၊ သစ်ခွဲသားများဖြစ်ပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အခွန်အကောက်ဥပဒေ ၁၁(က)အရ ယှဉ်တွဲပါ နှုန်းများအတိုင်း အထူးကုန်စည်ခွန်ကျသင့်မည်ဖြစ်သည်။ အထူးကုန်စည်ကို နိုင်ငံတော်အတွင်း ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ပြည်ပမှတင်သွင်းခြင်း၊ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခြင်းအတွက် အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၅အရ မှတ်ပုံတင်ရာတွင် နိုင်ငံပိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အကျုံးဝင်ခြင်းမရှိ သော်လည်း သမဝါယမပိုင်နှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ကဏ္ဍများသည် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် အဆိုပါသစ် ထုတ်လုပ်သောကုမ္ပဏီသည် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အရက်၊ ဘီယာ၊ ဝိုင်များတွင် တိုင်းရင်းသားရိုးရာအရ အသုံးပြုသည့် (ဥပမာ-ထန်းလျက်၊ ကဇော်၊ ခေါင်ရည်၊ စပ်ပီ)တို့သည် အထူးကုန်စည်တွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိပါ။

စီးကရက်၊ ဘီယာ၊ ဝိုင်တို့တွင် အခွန်ပေးဆောင်ပြီးသော ကုန်စည်ဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထားအဖြစ် ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနမှ အထူးကုန်စည်အမျိုးအစား၊ အရွယ်အစားအလိုက် သတ်မှတ်ထားသည့် အခွန်အမှတ်တံဆိပ်များပါရှိလျှင် အထူးကုန်စည်ခွန်ပေးဆောင်ထားသော ကုန်စည်ဖြစ်ပါသည်။ အခွန် အမှတ်တံဆိပ်များကပ်နှိပ်ရန် ပျက်ကွက်လျှင်သော်လည်းကောင်း၊ ကပ်ထားသော်လည်းကောင်း အထူး ကုန်စည်ခွန်ပေးဆောင်ထားခြင်းမရှိသော ကုန်စည်အဖြစ် မှတ်ယူရမည်။

အခွန်ထမ်းဆောင်ထားခြင်းမရှိသော အထူးကုန်စည်များကိုဝယ်ယူလျှင် အခွန်မပေးဆောင်ရသေးသော အထူးကုန်စည်များကို လက်ဝယ်ထားရှိသူ (သို့မဟုတ်) ပိုင်ဆိုင်သူဖြစ်သောကြောင့် အထူးကုန်စည်ခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ ပုဒ်မခွဲ (ဂ)အရ ယင်းကုန်စည်တန်ဖိုး၏ ၁၀၀ရာခိုင်နှုန်း ပေးဆောင်ရမည့်အပြင် ယင်း ကုန်စည်များကို ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းယူခြင်းခံရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်သူတစ်ယောက်သည် အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၅ အရ သက်ဆိုင်ရာနှစ် အတွင်း မှတ်ပုံတင်ရန် ပျက်ကွက်ပါက အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ ပုဒ်မခွဲ (က)အရ ကျပ်သိန်း ၅၀ ကို ဒဏ်ငွေအဖြစ် ပေးဆောင်ရမည်။

အထူးကုန်စည်များအားဖြန့်ဖြူးရောင်းချခြင်းမပြုမီ အခွန်အမှတ်တံဆိပ်များ ကပ်နှိပ်ရမည်။ ကပ်နှိပ်ရန် ပျက်ကွက်ပါက အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ ပုဒ်မခွဲ (စ)အရ အခွန်အမှတ်တံဆိပ်ကပ်နှိပ်ရန် ပျက်ကွက်သည့် အထူးကုန်စည် တန်ဖိုး၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဒဏ်ငွေအဖြစ် ပေးဆောင်ရမည်။

ရောင်းချခြင်းဆိုရာတွင် အထူးကုန်စည်ကို လက်ငင်းစနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အကြွေးစနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဆိုင်းငံ့ စနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကြိုတင်အရောင်းစနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ ရောင်းချခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၈ ပုဒ်မခွဲ (က) ပုဒ်မခွဲငယ် (၂)အရ အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် လကုန်ဆုံးပြီး (၁၀) ရက်အတွင်း အထူးကုန်စည်ခွန်ပေးဆောင်ရမည်။ သတ်မှတ်ကာလအတွင်း ပေးဆောင်ရန်ပျက်ကွက်ပါက အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ ပုဒ်မခွဲ (ဃ)အရ ပေးဆောင်ရမည့်အခွန်၏ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဒဏ်ငွေ အဖြစ် ပေးဆောင်ရမည်။

ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် ၁၄ တွင် ‘Double Cab 4 Door Pickup မှအပ 1800 CC အထက် ဗင်ကားများ၊ ဆလွန်း၊ ဆီဒင်နှင့် ဝက်ဂွန် (Estate Wagon) ကားများ၊ ကူပေး (Coupe) ကားများ’ဟု ပြဌာန်းထားပါသဖြင့် Double Cab 4 Door Pickup ကားများ တင်သွင်းခြင်းအပေါ် အထူးကုန်စည်ခွန်မကျသင့်ပါ။ အဆိုပါကားများ တင်သွင်းခြင်းအတွက် ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ၅%ဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခါန် ကျသင့်မည်ဖြစ်သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က)အရ တစ်ဆယ်လက်မပတ်လည်နှင့် အထက် ကျွန်းနှင့် သစ်မာသစ်ခွဲသားများ ထုတ်လုပ်မှုအပေါ်တွင်သာ အထူးကုန်စည်ခွန်ကျသင့်မည်ဖြစ် ပြီး တစ်ဆယ်လက်မပတ်လည်အောက် သစ်ခွဲသားများအတွက် အထူးကုန်စည်ခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

ကျောက်မျက်တူးဖော်ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီသည် အထူးကုန်စည်ဖြစ်သည့် ကျောက်စိမ်းအရိုင်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းအတွက် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် (၁၂)အရ ကျောက်စိမ်း၊ ပတ္တမြား၊ နီလာ၊ မြ၊ စိန်နှင့် အခြားအဖိုးတန်ကျောက်မျက်ရတနာ အရိုင်းထည်များ ရောင်းရငွေအပေါ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ၂၀% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအပြင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်ကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ခ)အရ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်း အပေါ် အထူးကုန်စည်ခွန်အပါအဝင်ဖြစ်သော ရောင်းရငွေအပေါ်တွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျ သင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ အရ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၆အရ သက်သာခွင့်များမနုတ်မီ ကျပ်ငွေဖြင့် စုစုပေါင်းရရှိသည့် အသားတင်အမြတ်ဝင်ငွေအပေါ် ၂၅%ဖြင့် ဝင်ငွေခွန် ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အထူးကုန်စည်ဖြစ်သည့် ကျောက်မျက်ရတနာကို ပြည်တွင်း၌ထုတ်လုပ်သူသည် ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို စတင်လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြစ်ပါက အထူးကုန်စည်ကို စတင်ထုတ်လုပ် ခြင်းမပြုမီ သုံးလကြိုတင်၍ ဝင်ငွေခွန်စည်းကြပ်ခံယူမည့် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ခွင့်လျှောက်ထားရမည်။ လက်ရှိဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်သူသည် လာမည့်ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင် မည်ဖြစ်ပါက ဘဏ္ဍာရေးနှစ် အစဖြစ်သည့် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မတိုင်မီ သုံးလကြိုတင်၍ ဝင်ငွေစည်းကြပ် ခံယူမည့် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ရန် လျှောက်ထားရမည်။

မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာဥပဒေကို ဒုတိယအကြိမ်ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေပုဒ်မ ၂(က)အရ ကျောက်မျက် ရတနာဆိုသည်မှာ ပတ္တမြား၊ နီလာ၊ ကျောက်စိမ်း၊ စိန်၊ ပန်းညံ့၊ ပြောင်ခေါင်းစိမ်း၊ သုံးပန်လှမျိုးကျောက်၊ ဖရဲအူ၊ ရွှေတွင်းဝါ၊ မြမျိုးကျောက်၊ ဂေါ်မိတ်၊ ထပ်တစ်ရာ၊ သလင်းတူးကျောက်၊ ဥဒေါင်၊ မျော၊ အညံ့နီလာ၊ နဂါးသွဲ့၊ ကြံဆစ်ရေကျောက်၊ ပါလဒုတ္တာ၊ မြတူကျောက်၊ ပယင်း၊ ပုလဲပြာ၊ နက်ဖရိုက်၊ မှော် စစ်စစ်၊ ထုံကုံး၊ ပလွမ်၊ ထပ်ကျောက်၊ ထပ်ကွာစိမ်း၊ မိုးညှင်းနီလာ၊ ရေဂေါ်မိတ်၊ သန္တာ၊ ပိန်းနိုက်၊ သူရောင်၊ ဆာပင်တင်း၊ ငုပဆစ်၊ ဆိုဒါလိုက် သို့မဟုတ် အမ်ဖီဗိုးအုပ်စုဝင် ကျောက်များကိုဆိုသည်။ ယင်းစကားရပ်တွင် ရတနာတန်းဝင် ရောင်စုံကျောက်များ၊ သလင်းအုပ်စု၌ပါဝင်သော ရတနာတန်းဝင် ကျောက်များနှင့် သတ္တုတွင်းတန်ကြီးဌာနက ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် အခါအားလျော်စွာ အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်၍ ကျောက်မျက်ရတနာဟုသတ်မှတ်သည့် ပစ္စည်းများ လည်းပါဝင်သည်။ အဆိုပါ ဥပဒေပုဒ်မ ၂(င)အရ လက်ဝတ်ရတနာဆိုသည်မှာ ကျောက်မျက်ရတနာ အချောထည်ပါရှိသည့် လက်ဝတ်ရတနာကိုဆိုသည်။ ကျောက်မျက်အထူးကုန်စည်ကို အလေးချိန်နှင့် သတ်မှတ်ခြင်းမရှိပါ။

ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းဥပစာနေရာအတွင်းမှ အရက်၊ စီးကရက်၊ ဝိုင်တို့အား အခွန်အမှတ်တံဆိပ် ကပ် နှိပ်ပြီးမှသာ အခြားတစ်နေရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းခွင့်ရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကျောက်မျက်ရတနာရောင်းချရာတွင် ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲတွင် ရောင်းချပြီးနောက် ကျောက်မျက် ရတနာတန်ဖိုးငွေအပြည့် ပေးချေသည့်နေ့ကို ရောင်းချသည့်နေ့ဟု မှတ်ယူရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲ၌ ကျောက်မျက်ရတနာရောင်းချပြီး ကြိုတင်စရံငွေရခဲ့သော်လည်း အရောင်း အဝယ် ပျက်ပြယ်သဖြင့် စရံငွေကို ရောင်းချသူမှ ရရှိသည့်ကိစ္စတွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ရောင်းချရခြင်းမှ ရရှိသော ဝင်ငွေမဟုတ်ဘဲ၊ ဝန်ဆောင်ခအနေဖြင့် ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် အထူးကုန်စည်ခွန် ကျသင့်မည်မဟုတ် ဘဲ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေအရ၍ ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိသည့် ဝန်ဆောင်မှုတွင် မပါဝင်၍ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅%ကျသင့်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပလေကြောင်းခရီးသည်ပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ)၊ အမှတ်စဉ် (၂၁)အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု ၂၉ မျိုးတွင် ပါဝင်သဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။ ပြည်တွင်းခရီးသည်ပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(စ)အရ ခရီးသည်ပို့ဆောင်ခ ရငွေအပေါ်တွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၃% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ဆောင်ခရငွေတစ်ဝက်အစား ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီမှ ပေးငွေအပြည့်ဖြည့်၍ Sub-Contractror သို့ လုပ်ငန်းအပ်နှံပေးချေရာတွင် လက်ခံရရှိငွေ ပိုမိုပေးဆောင်ထားသည့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်အတွက် အဆိုပါ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းအား ဆက်လက်လုပ်ကိုင်လိုပါက သယ်ဆောင် ခုနှိမ်ခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။

ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၇ တွင် “ဘာသာရေး သို့မဟုတ် ကုသိုလ်ရေးအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုခုက ရရှိ၍ ဘာသာရေး သို့မဟုတ် ကုသိုလ်ရေးကိစ္စသက်သက်အတွက် ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့်ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဆောင်ရွက်သည့်ဝန်ဆောင်မှုအပေါ်တွင် အကျိုးမသက်ရောက်စေရ။ ကုသိုလ်ရေးဆိုသည်တွင် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်ခံရသူများအား ကယ်ဆယ်စောင့်ရှောက်ရေး စသည့် အများပြည်သူအကျိုးအတွက် ထောက်ပံ့ပေးကမ်းခြင်းများ ပါဝင် သည်”ဟု ဖော်ပြပါရှိ၍ ယင်း INGO အဖွဲ့အစည်းများ၏ ဆောင်ရွက်သောလုပ်ငန်းမျာသည် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိပါသည်။ ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်သော လုပ်ငန်းများဖြစ်ပါက အထက်ပါ အချက်များနှင့် ကိုက်ညီပါက ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သော်လည်း ဝန်ဆောင်မှုရယူသည့် လုပ်ငန်း များဖြစ်သည့် လက်မှတ်ဝယ်ယူခြင်း၊ ခန်းမငှားရမ်းခြင်း၊ အစားအသောက်ဝယ်ယူစားသောက်ခြင်း တို့ တွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၅ (ခ)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို ပေးချေငွေနှင့် အတူ တစ်ပါ တည်း ပေးဆောင်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

အသေးစားငွေချေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ)အမှတ်စဉ် (၄)အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု ၂၉ မျိုးတွင် ပါဝင် ပါသဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

ပြည်ပမှ အသားစိုများ၊ ငါးစို၊ ပုစွန်စိုများစသည့် ရေထွက်ပစ္စည်းများတင်သွင်းပြီး ပြန်လည်ရောင်းချပါ က ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (က) အမှတ်စဉ် ၃၇ အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်ပါ။

ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် ၁၅ ရှိ အထူးကုန်စည်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းခြင်းအတွက် တင်သွင်းစဉ် ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးဖြစ်သည့် အကောက်ခွန်စည်းကြပ်တန်ဖိုး၊ အကောက်ခွန်နှင့် ကုန်ကျစရိတ်ပေါင်း အပေါ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ၅% ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မှာ ကုန်းပေါ် ရောက်တန်ဖိုးနှင့် အထူးကုန်စည်ခွန်ပေါင်းပြီး ယင်းအပေါ်တွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ခ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကို ကြိုတင်ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများကို ပြည်ပမှတင်သွင်း၍ ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပ ၁၄ (ဂ)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅%ကျသင့်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများကို ပြည်တွင်း၌ ပြန်လည်ရောင်းချခြင်း အတွက် ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅%မှ ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ပေးဆောင်ခဲ့ရသည့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကို ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ခုနှိမ်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှု ဆောင်ရွက် သူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်းထုတ်ပေးသည့် လက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၂၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်း ခြင်း သက်သေခံလက်မှတ် ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၃၂ နှင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ခဲ့ရမှုနှင့် ခုနှိမ်မှုစာရင်း ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၃၃ တို့ဖြင့် တင်ပြ၍ အချင်းချင်း ခုနှိမ်နိုင်ပါသည်။

Sim Card များရောင်းချခြင်းအတွက် ဝယ်ယူသူ၏အမည်စာရင်း ရေးသွင်းဆောင်ရွက်ခြင်း ပြုလုပ်ပေး မည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဃ)အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉)မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ(င)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်သည့်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သော ကုမ္ပဏီသည် သက်ဆိုင်ရာအခွန်ရုံးသို့ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းဥပဒေပုဒ်မ ၁၁ အရ ပတခ(ကသခ)-၁ နှင့် ပတခ(ကသခ)-၃ ပုံစံများကို ပြည့်စုံစွာဖြည့်စွက်တင်ပြပြီး လုပ်ငန်းရှင်အားမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်း ထုတ်ပေးသည့် လက်မှတ် ပတခ (ကသခ)-၂ အား ထုတ်ယူရန်လိုအပ်ပါသည်။ အဆိုပါ ပတခ(ကသခ)-၂ အား ဘဏ္ဍာ နှစ်တစ်နှစ်ချင်းအလိုက် လျှောက်ထားထုတ်ယူရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပမှ Steel ပစ္စည်းများတင်သွင်းစဉ်၌ ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% အား ကြိုတင်ခွန်များအဖြစ် ပေးသွင်းထားရမည်ဖြစ်ပြီး ပြန်လည်ရောင်းချရာ၌ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဂ)(၁) အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် ကျသင့်အခွန်၌ တင်သွင်းစဉ်ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ် ငန်းခွန်အား ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ခုနှိမ်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှုဆောင်ရွက်သူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်း ထုတ်ပေးသည့် လက်မှတ်ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၂၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်း သက်သေခံလက်မှတ်ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၃၂ နှင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ကုန်စည်အပေါ် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ခဲ့မှုနှင့် ခုနှိမ်မှုစာရင်းပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၃၃ တို့ကို နှစ်စောင်ပြုစုလျက် မူရင်းအား လက်ခံအဖြစ်ထားရှိကာ မူရင်းခွဲအား ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံ တင်ပြရမည်ဖြစ်ပါသည်။

Engineering Service လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ(ဃ) ဇယားပါ အခွန်ကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

လမ်းအသုံးပြုခကောက်ခံသည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဃ) အမှတ်စဉ်(၁၈)အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုး တွင် ပါဝင်ပါသဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

ပြည်ပမှသီးနှံများ၏ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်၊ မျိုးစေ့၊ မျိုးပင်များတင်သွင်းပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(က) အမှတ်စဉ် (၇၆)၌ ပါဝင်ပြီး ပုဒ်မခွဲ (ဂ) (၁) အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်ပါ။ ပြည်လည်ရောင်းချခြင်းအပေါ်တွင်လည်း ပုဒ်မခွဲ (ဂ) (၂) အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်ပါ။

ပြည်ပမှ ရေနံစိမ်းများ တင်သွင်းပါက တင်သွင်းစဉ် ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ (၁၄) (ခ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% အား ကြိုတင် ခွန်အဖြစ် ပေးသွင်းထားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါ ရေနံစိမ်းများအား ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ လေယာဉ်ဆီများ အဖြစ် ထုတ်လုပ်၍ ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၇ (ခ) အရ ရောင်းရငွေအပေါ်တွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် သုညရာခိုင်နှုန်း ကျသင့်ပါသည်။ ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မှ ကုန်စည်ကို ဝယ်ယူစဉ် သို့မဟုတ် ထုတ်လုပ်စဉ်က ပေးဆောင်ခဲ့သည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို စည်းမျဉ်းများနှင့်အညီ ခုနှိမ်ပြီး၊ ပြည်ပတင်ပို့ရောင်းချခြင်းအတွက် ကျသင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်သည် ကုန်စည်ကို ဝယ်ယူစဉ် သို့မဟုတ် ထုတ်လုပ်စဉ်က ပေးဆောင်ခဲ့သည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်အောက် လျော့နည်းပါက ပြန်အမ်းငွေတောင်းခံနိုင်သည်။

Fiber အခင်းများခင်းခြင်း ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုးတွင် မပါဝင်ပါ သဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်၍ Telecom ကုမ္ပဏီထံမှ ငွေတောင်း ခံရာတွင် ကုမ္ပဏီသည် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၅ (ခ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% အပါ အဝင် ထည့်သွင်းတောင်းခံရမည်ဖြစ်ပါသည်။ Telecom ကုမ္ပဏီသို့ ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်သူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်း ထုတ်ပေးသည့် လက်မှတ်ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၂ နှင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ခုနှိမ်ခွင့်ရရန် ပြည်တွင်း၌ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်ခြင်း သက်သေခံလက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃၁ နှင့် ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်စဉ် ဝန်ဆောင်မှုအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ခဲ့မှုနှင့် ခုနှိမ်မှု စာရင်းပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃၃ တို့ကို သုံးစောင်ပြုစုရေးသား၍ မူရင်းကို Telecom ကုမ္ပဏီ၊ မူရင်းခွဲကို အဆိုပါ ကုမ္ပဏီနှင့် သက်ဆိုင်သည့် မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံသို့ ပေးပို့ရန်ဖြစ်ပြီး လက်ခံအား ကုမ္ပဏီက သိမ်းဆည်းထားရန်ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပမှ သီးနှံများအတွက် ပိုးသတ်ဆေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေးများ တင်သွင်းပြီး ပြန်လည်ရောင်းချပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (က) အမှတ်စဉ် (၆၁) အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်ပါ။

စက်မှု(၂)ပိုင် ဝင်းသူဇာအရောင်းဆိုင်မြေနှင့် အဆောက်အဦအား City Mart Holding Company မှ ငှားရမ်းခြင်းသည် Business Rent ငှားရမ်းခြင်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဖြစ်၍ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ငှားရမ်း သည့် City Mart Holding Company သည် ငှားရမ်းခပေးချေရာ၌ ငှားရမ်းခအပြင် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ၅% ထည့်ပေါင်းပေးရမည်ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်း (MPT) သည် နိုင်ငံပိုင်စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သဖြင့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် စည်းမျဉ်း ၄၄ (ဂ) (၁) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မှတ်ပုံတင်ရန် မလိုအပ်ပါသဖြင့် (MPT) အနေဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုကုမ္ပဏီမှ တောင်းခံလာသည့် လုပ်ငန်းရှင် မှတ်ပုံတင်အမှတ် ပတခ (ကသခ)-၂ ကို ပေးအပ်ရန်မလိုအပ်ပါ။

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ကိုင်သည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ) ပါ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှုရငွေတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ဝန်ဆောင်မှုရရှိငွေအပေါ်၌ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်၍ ပေးချေငွေရရှိသည့် သက်ဆိုင် ရာလကုန်ဆုံးပြီး ၁၀ ရက်အတွင်း ပေးသွင်းထားရပါသည်။

ပြည်ပမှတယ်လီဖုန်းများ တင်သွင်းပါက တင်သွင်းစဉ် ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ခ)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကို ကြိုတင်ခွန် အဖြစ် ပေးသွင်းထားရမည်ဖြစ်ပြီး ပြန်လည်ရောင်းချပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဂ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ကျသင့်အခွန်၌ တင်သွင်းစဉ်ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်အား ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိနိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာအခွန်ရုံး တွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ခုနှိမ်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှုဆောင်ရွက်သူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်းထုတ်ပေးသည့် သက်သေခံလက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၂၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်း ခြင်းသက်သေခံလက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃၂ နှင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ခဲ့မှုနှင့် ခုနှိမ်မှုစာရင်းပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၃၃ တို့ကို နှစ်စောင်ပြုစုလျက် မူရင်းအား လက်ခံ အဖြစ် ထားရှိကာ မူရင်းခွဲအား ရောင်းချသည့်ကုမ္ပဏီနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံ တင်ပြ ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၃ (င) အရ ရောင်းရငွေဆိုသည်မှာ ကုန်စည်ကို လက်ငင်းဖြစ်စေ၊ ကြွေး ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ အခြားဆိုင်းငံ့စနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကြိုတင်အရောင်းစနစ်ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ ရောင်းချ၍ ရငွေ (သို့မဟုတ်) ရရန်ငွေကို ဆိုလိုသည်။ ကုန်စည်လဲလှယ်ခြင်းဖြစ်လျှင် ယင်းသို့ပြုလုပ်ရာတွင် သတ်မှတ် သည့်တန်ဖိုးကိုဆိုသည်ဟု ပြဌာန်းထားရာ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို ကြိုတင်အရာင်းစနစ်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ လက်ငင်းရောင်းချခြင်းဖြစ်စေ၊ ရောင်းချမှု ပေါ်ပေါက်၍ Invoice (ကုန်အမျိုးအစားများအလိုက် ကျသင့်ငွေ ဖော်ပြထားသည့် ကုန်ရောင်းပြေစာ) ထုတ်ပေးသည့် အချိန်၌ ရောင်းရငွေအပေါ် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

IT Software သတင်းအချက်အလက်နှင့် နည်းပညာဝန်ဆောင်မှုလုပ်ကိုင်သောကုမ္ပဏီအနေဖြင့် ၎င်း လုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ (ဃ) ဇယားပါ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျင်သင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉)မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုရငွေ အပေါ် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဟိုတယ်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရာတွင် Room Charges၊ ဒိုဘီခ၊ Transportation Charges အပေါ်တွင် လည်းကောင်း၊ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်အပါ တောင်းခံရယူထား၍ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကို ဟိုတယ် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီက ၎င်းအမည်ဖြင့် ပေးသွင်းပေးရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဟိုတယ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီသည် အခန်းငှားရမ်းခြင်းအတွက် Customer သို့ ပြေစာ ထုတ်ပေးရာတွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၀၊ စည်းမျဉ်းခွဲ (က) အရ သတ်မှတ်ထားသော ကျသင့်အခွန်တန်ဖိုး အတိုင်း အခွန်အမှတ်တံဆိပ် ကပ်နှိပ်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အခွန်အမှတ်တံဆိပ်ရရှိရန် ဟိုတယ်ဖွင့်လှစ်ထား ရှိရာ မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးမှူးရုံး၌ တွက်ချက်၍ လျှောက်ထားရယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ တည်းခိုခန်းလုပ်ကိုင် သည့် လုပ်ငန်းရှင်အနေဖြင့် ပြေစာများ၌ အခွန်အမှတ်တံဆိပ်များ ကပ်နှိပ်ပြီး တောင်းခံရယူထားသည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်များအား ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂ အရ လစဉ် ကျသင့်သောအခွန်ကို သက်ဆိုင်ရာလကုန်ဆုံးပြီး တစ်ဆယ်ရက်အတွင်း ပေးဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ပေးသွင်းရန် ပျက်ကွက်ပါက ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ (ခ) အရ စည်းကြပ်မှုအရ ကျသင့်အခွန်၏ တစ်ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းဒဏ်ငွေ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အိမ်တွင်းအလှဆင်ခြင်း၊ မွမ်းမံပြင်ဆင်ခြင်း ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ)ပါ ကုနသွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉)မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအိမ်တွင်း အလှဆင်ခြင်း၊ မွမ်းမံပြင်ဆင်ခြင်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ် သဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁ (က) အရ ပုံစံ ပတခ(ကသခ)-၁ ဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည် ဖြစ်ပြီး ပုဒ်မ ၁၁ (ခ) အရ ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃ ဖြင့် လုပ်ငန်းစတင်လုပ်ကိုင်ကြောင်း အကြောင်းကြား စာတို့ကို သက်ဆိုင်ရာ အခွန်ဦးစီးမှူးထံတင်ပြ၍ လုပ်ငန်းရှင်အားမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်း ထုတ်ပေး သည့် ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၂ ကို လျှောက်ထားရယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအိမ်တွင်း အလှဆင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ဝင်ငွေရရှိပါက ယင်းငွေအပေါ်ရရှိသည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂ (က) အရ သက်ဆိုင်ရာ လကုန်ဆုံးပြီးတစ်ဆယ်ရက်အတွင်း ပေးဆောင်ရ မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် သုံးလတစ်ကြိမ် ကြေညာလွှာကို သက်ဆိုင်ရာ သုံးလပတ် ကုန်ဆုံးပြီး နောက် တစ်လအတွင်း သက်ဆိုင်ရာအခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံ ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

မော်တော်ကားပြင်ဆင်သည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဃ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉)မျိုးတွင် မပါဝင်သည့် အတွက် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ သံတမန်ဆက်ဆံရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်းစာချုပ် အပိုဒ် (၂၈)အရ သံအဖွဲ့က ၎င်း၏ ရုံးလုပ်ငန်းများဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားဆောင်ရွက်ပေးသည့်အတွက် ကောက်ခံသည့်အခကြေးငွေနှင့် စရိတ်စကများသည် အခွန် အကောက် အရပ်ရပ်မှ ကင်းလွတ်သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိရာ သံရုံးမှ ကောက်ခံသောရငွေအပေါ်တွင် အခွန် ကင်းလွတ်မည်ဖြစ်ပြီး ဝန်ဆောင်မှုရယူသည့် မော်တော်ကားပြင်ဆင်ခြင်းအတွက် ပေးချေရာ၌ ကုမ္ပဏီမှ တစ်ပါတည်းပါဝင်ကောက်ခံသည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို သံရုံးမှပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

သီလဝါအထူးစီးပွားရေးဇုန်အတွင်း၌ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ကိုင်ခွင့်ရ ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် အဆောက်အဦ ဆောက်လုပ်ပေးခြင်းအတွက် ပေးချေရရှိငွေတွင် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မပါသော ပေးချေငွေကို ရရှိထား ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် အခွန်စည်းကြပ်မှုခံယူရာတွင် အထူးစီးပွားရေးဇုန်အတွင်းရှိ လုပ်ငန်းများအတွက် လုပ်ကိုင်ပေးခြင်းမှ ရရှိငွေအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိနိုင်ရေး အထောက်အထားပြည့်စုံစွာတင်ပြရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အထောက်အထားများတင်ပြရာတွင်လည်း ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုနှင့် အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဥပဒေအရ ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိထားသည့် ကင်းလွတ်ဇုန်အတွင်း တည်ရှိကြောင်း ကုမ္ပဏီ၏ အချက်အလက်များ၊ အထူးစီးပွားရေးကော်မတီမှ အမိန့်ကြော်ငြာစာများ ထုတ်ပြန်၍ ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုသည့် လုပ်ငန်းမြှင့်တင်ရေးဇုန်အတွင်းရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ် ကြောင်း အထောက်အထားများရယူတင်ပြ၍ စည်းကြပ်မှုခံယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနပိုင် မြေနေရာဂိုဒေါင်အား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ရိက္ခာများ သိုလှောင်ထားရှိရန် မြေနေရာငှားရမ်းမှုအတွက် ယင်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဃ) ရှိ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှုအမျိုးအစား ဖြစ်သည့် အမှတ်စဉ် ၂၉ ပါ ဦးစီးဌာန စသည့်အဖွဲ့အစည်း အချင်းချင်း ဆောင်ရွက်ပေးသည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ (နိုင်ငံပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ပေးစေခြင်း၊ နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှ ဝန်ဆောင်မှု ရယူခြင်းမပါ) အမျိုးအစားတွင် ပါဝင်ပါသဖြင့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

အင်္ကျီများ၌ တံဆိပ်များရိုက်နှိပ်ပေးသည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ (ဃ) ပါ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုး တွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည် ဖြစ်ပါသည်။

အလှကုန်ပစ္စည်းအမျိုးမျိုးကို ပြည်တွင်း၌ Online မှတစ်ဆင့် ရောင်းချ၍ ရောင်းရငွေအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ (ဂ) အရ ၅% ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင် ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ငါးကို အကင်ပြုလုပ်စာသောက်သည့် ငါးအသားလုံး၊ ငါးအသားချောင်းများကို ပြည်ပမှတင်သွင်းခြင်း သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ (က) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်း ခွန် မကျသင့်သည့် ကုန်စည်များ အမှတ်စဉ် (၄၁) ပါ ငါး၊ ပုစွန် စသည့်ရေထွက်ပစ္စည်းများကို အခြေခံ ထုတ်လုပ်သည့် တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်များတွင် အကျုံးဝင်သဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်ပါ။

ဂဝံလမ်းခင်းကျောက်များကို အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇ (ခ) အရ ရောင်းရငွေအပေါ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်း ခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်သည့် Media (လူထုဆက်သွယ်ရေး) လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁၈/၂၀၁၆ အရ ပြည်တွင်း၌ ဝယ်ယူသော ကုန်စည်များအတွက် ကုန်စည်တန်ဖိုးနှင့်အတူ ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်နှင့် ဝန်ဆောင် မှုလုပ်ငန်း ရယူခဲ့ရာ၌ ဝန်ဆောင်မှုရငွေနှင့် အတူ ပေးဆောင်ခဲ့ရသော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်တို့ကို Media လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ဝန်ဆောင်မှုအပေါ် ကျသင့်သည့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်၌ ခုနှိမ်ပေး သွင်းနိုင်ပါသည်။ ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိရန် ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်သူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်းထုတ်ပေး သည့် လက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၂ နှင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၂ အရ ခုနှိမ်ခွင့်ရရန် ပြည်တွင်း၌ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်ခြင်း သက်သေခံလက်မှတ်ပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃၁ နှင့် ဝန်ဆောင်မှု ဆောင်ရွက်စဉ် ဝန်ဆောင်မှုအပေါ် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ခဲ့မှုနှင့် ခုနှိမ်မှုစာရင်းပုံစံ ပတခ (ကသခ)-၃၃ တို့ကို သုံးစောင်ပြုစုရေးသား၍ မူရင်းကို ဝယ်သူသို့ ပေးအပ်ရန်ဖြစ်ပြီး၊ မူရင်းခွဲကို ဝယ်သူ နှင့်သက်ဆိုင်သည့် မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံသို့ ပေးပို့ရန်ဖြစ်ပြီး လက်ခံအား ကုမ္ပဏီက သိမ်းဆည်း ထားရန်ဖြစ်ပါသည်။

ဟိုတယ်၊ စားသောက်ဆိုင်နှင့် တည်းခိုခန်းလုပ်ကိုင်သည့် လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ငွေလက်ခံရရှိကြောင်း ပြေစာထုတ်ပေးရာတွင် ကျသင့်သော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်နှင့် ညီမျှသည့် တန်ဖိုးအတွက် အခွန် အမှတ် တံဆိပ်ကပ်နှိပ်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းသို့ပျက်ကွက်ပါက ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ ပုဒ်မခွဲ (စ) အရ ကျသင့်အခွန်၏ တစ်ရာရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သော စည်းကြပ်တပ်ရိုက်သည့် ဒဏ်ငွေအပြင် အကြိမ် အလိုက် ပျက်ကွက်ခြင်းအတွက် ဒဏ်တပ်ရိုက်သည့် ဒဏ်ငွေတို့နှင့် ယင်းစုစုပေါင်း ဒဏ်ငွေတို့အပေါ် တစ်ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းကို ဆုကြေးအဖြစ် ချီးမြှင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆန်ပွဲရုံဖွင့်လှစ်၍ ဆန်ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ (က) အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ကုန်စည်အမျိုးအစားဖြစ်သဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ ဆန်တင်ပို့ရောင်းချခြင်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(ခ)အရ ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချခြင်းအပေါ် သုည ရာခိုင်နှုန်း ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

Documentary Photography နှင့်ပတ်သက်သည့် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများအတွက် ဓါတ်ပုံပြခန်းများ ကို ငှားရမ်းခြင်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဃ)ပါ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု(၂၉)မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ(င)အရ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါ၍ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၅ (ခ) အရ ဓါတ်ပုံပြခန်းအား ငှားရမ်းလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီသည် ဝန်ဆောင်မှုကိုရယူမည့် သံရုံးများ၊ နိုင်ငံခြားအဖွဲ့အစည်းများထံမှ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို တစ်ပါတည်းကောက်ခံ၍ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂ (က) အရ ဝန်ဆောင်မှုရငွေ ရရှိသည့် သက်ဆိုင်ရာ လကုန်ဆုံးပြီး တစ်ဆယ်ရက်အတွင်း ပေးဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

စင်္ကာပူလေကြောင်းလိုင်းမှ လေယာဉ်များ ရန်ကုန်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်၌ ရပ်နားရန်အတွက် လမ်းကြောင်းရှင်းလင်းရန် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ပြည်တွင်းရုံးခွဲကုမ္ပဏီသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄(ဃ)အရ အခွန်မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉) မျိုးတွင် မပါဝင်ပါသဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (င)အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅% ကျသင့်မည် ဖြစ်သဖြင့် ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၅ (ခ) အရ ဝန်ဆောင်မှုကို ရယူသူ စင်္ကာပူလေကြောင်းလိုင်းထံမှ အခွန်ကို တစ်ပါတည်းကောက်ခံ၍ လကုန်ပြီး (၁၀) ရက်အတွင်း Branch ကုမ္ပဏီအမည်ဖြင့် ပေးသွင်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပမှ ကြေးနန်းကြိုးခွေများတင်သွင်းပြီး Mini Trasformer ပစ္စည်းအသေးစားများအား CMP လက်ခစားစနစ်ဖြင့် ပြုလုပ်၍ ပြည်ပသို့ ပြန်လည်တင်ပို့ခြင်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ(ဃ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်သည့် ဝန်ဆောင်မှု (၂၉)မျိုး ရှိ အမှတ်စဉ် (၁၃) တွင် ပါဝင်ပါသဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ဆောက်လုပ်ရေးကုန်ကြမ်းများအတွက် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ပေးဆောင်ထားပြီး ၎င်းကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများအား ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်းသုံးစွဲခြင်းမရှိဘဲ၊ ကုန်လက်ကျန်အဖြစ် ကျန်ရှိပါက ဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်ဆုံး၍ နှစ်ချုပ်စာရင်းရေးဆွဲသည့်အခါ သုံးစွဲပြီးသည့် ကုန်ကြမ်းအပေါ်ကျသင့်ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်နှင့် ကျန်ရှိသည့်ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတန်ဖိုးအပေါ် ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို အသေးစိတ် စာရင်းခွဲခြားဖော်ပြ၍ တင်ပြရန်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသည့် ကုန်ကြမ်းလက်ကျန်တန်ဖိုးကို လာမည့်ဘဏ္ဍာနှစ် အသုံးပြုရာ၌ စာရင်းသယ်ဆောင်ကျခံသုံးစွဲနိုင်ရန် ဖော်ပြတောင်းခံနိုင်ပါသည်။ သို့သော် လက်ကျန် ပစ္စည်းသည် ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းမဟုတ်ဘဲ ဆုံးရှုံးပျက်စီးခြင်းဖြစ်ပါက ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ကို သယ်ဆောင်ခုနှိမ်ခွင့် မရှိပါ။

Mobile Banking စနစ်ဖြင့် ငွေလွှဲပို့၊ ငွေထုတ်ပေးသော ကိုယ်စားလှယ်လုပ်ကိုင်သည့် ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄ ပုဒ်မခွဲ (ဃ) အမှတ်စဉ် (၁၀)ပါ ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းအတွက် အကျုံးဝင်သဖြင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် မကျသင့်ပါ။

• (၁) INGO အဖွဲ့အစည်းလုပ်ငန်းအတွက်- ဝင်ငွေခွန်အနေဖြင့် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၅ (က) (၁) အရ ဘာသာရေး သို့မဟုတ် ကုသိုလ်ရေး အဖွဲ့ အစည်းတစ်ခုခုက ရရှိ၍ ဘာသာရေး သို့မဟုတ် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများနှင့်  သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်ခံရသူများအား ကယ်ဆယ်စောင့်ရှောက်ရေး စသည့် အများပြည်သူ အကျိုးအတွက် ထောက်ပံ့ပေးကမ်းခြင်းများပါဝင်သည့် ကုသိုလ်ရေးကိစ္စများအတွက် သက်သက် အသုံး ပြုသော ဝင်ငွေဖြစ်လျှင် ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။
• (၂) INGO အဖွဲ့အစည်း၏ Staff များအနေဖြင့်- ယင်းအဖွဲ့အစည်းများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ကြသည့် ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ၁၉၇၄ ခုနှစ် ဝင်ငွေခွန် ဥပဒေအရ ရရှိသည့် လစာအပေါ်တွင် ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့မတိုင်ခင်ကလည်း ၁၉၂၂ ခုနှစ် Burma Income Tax Act အရ လစာအပေါ်တွင် ဝင်ငွေခွန် ပေးဆောင်ခဲ့ကြပါသည်။ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၉ အရ လစာခေါင်းစဉ်အရ ဝင်ငွေရရှိသူများသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ (က) အရ ပြည်တွင်းနေနိုင်ငံသားနှင့် ပြည်တွင်းနေ နိုင်ငံခြားသားများ ဖြစ်ပါက နှစ်တစ်နှစ်အတွင်း ဝင်ငွေ ကျပ် ၄၈ သိန်းအထက် ရရှိသူဖြစ်လျှင် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆ အရ သက်သာခွင့်များ ခုနှိမ်ပြီးနောက် ကျန်ဝင်ငွေအပေါ် ဝင်ငွေလွှာအလိုက် နှုန်းထား ၀% မှ ၂၅%ထိ ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ပနေနိုင်ငံခြားသားဖြစ်ပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ အရ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆ နှင့် ၆-က အရ သက်သာခွင့်များ နုတ်ပယ်ခြင်း မပြုဘဲ ရရှိလစာဝင်ငွေအပေါ် ပုဒ်မ ၁၉ ပုဒ်မခွဲ (က) ပါ အခွန်နှုန်းထားများအတိုင်း ဝင်ငွေခွန် ကျသင့်ပါမည်။ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိရန်အတွက် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့သို့ တင်ပြလျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ခွင့်ပြု ပါက ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။

ဝင်ငွေခွန်မှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ အရ ဝင်ငွေခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၆ အရ သက်သာခွင့်များမနုတ်မီ ကုမ္ပဏီ၏ ကျပ်ငွေဖြင့် ရရှိသည့်စုစုပေါင်း အသားတင် အမြတ်ငွေအပေါ် ဝင်ငွေခွန် ၂၅% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁(ဂ) တွင် ဖော်ပြထားသည့် အခန်း (၇)ပါ ဝင်ငွေခွန်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ “လစာမှဝင်ငွေနှင့် စည်းကြပ်မှုမှ လွတ်ကင်းနေသော ဝင်ငွေ”တို့အတွက် ပြဌာန်းချက်သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်အကျိုးသက်ရောက်ပါသည်။ ကျန်ပြဌာန်းချက် များသည် ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဝင်ငွေနှစ်မှစ၍ အကျိုးသက်ရောက်ပါသည်။

ဝင်ငွေခွန်မှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ အရ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆ အရ သက်သာခွင့်များမနုတ်မီ ယင်းကုမ္ပဏီမှရရှိသည့် ကျပ်ငွေဖြင့် စုစုပေါင်း အသားတင်အမြတ်ဝင်ငွေ အပေါ် ၂၅% ဖြင့် ဝင့်ငွေခွန်ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ Steel ပစ္စည်များ ပြည်ပမှတင်သွင်းစဉ် ပေးဆောင် ခဲ့ရသည့် ဝင်ငွေခွန် ၂%သည် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန်ဖြစ်သဖြင့် အပြီးသတ်စည်းကြပ်မှုပြုလုပ်ချိန် ကျသင့် ဝင်ငွေခွန် ၂၅%၌ အဆိုပါဝင်ငွေခွန် ၂%အား ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးပိုင် ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းအား ကုမ္ပဏီတစ်ခုသို့ ငှားရမ်းမည်ဖြစ်ရာ ငှားရမ်းခငွေပေးချေခြင်း အပေါ် WHT နှုတ်ယူရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပြဌာန်းချက်မရှိသေးပါ။

လစာဝင်ငွေအပေါ် လစာဝင်ငွေခွန်ထမ်းဆောင်ပြီး၊ ကျန်ရှိသည့် စုဆောင်နိုင်ငွေဖြင့် အခြေပစ္စည်းဖြစ် သော အိမ်မြေဝယ်ယူရာတွင် ဝင်ငွေရလမ်းအဖြစ် တင်ပြနိုင်ပါသည်။ အိမ်မြေဝယ်ယူခြင်းအတွက် အိမ်ခြံ မြေကာလတန်ဖိုးစိစစ်သတ်မှတ်ရေးအဖွဲ့ထံ တင်ပြရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းတန်ဖိုးအပေါ် ဝင်ငွေရလမ်း တင်ပြနိုင်သည့် ဝင်ငွေလုံလောက်မှုရှိပါက ဝင်ငွေခွန်ပေးသွင်းရခြင်းမရှိပါ။ လုံလောက်မှုမရှိပါက ကျန်စည်းကြပ်မှုမှ လွတ်ကင်းနေသော ဝင်ငွေအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၄ အရ ၁၅% မှ ၃၀%အထိ အလွှာလိုက် အခွန်နှုန်းထားအတိုင်း ဝင်ငွေခွန်ကျင့်မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတန်ဖိုးအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၅% ထမ်းဆောင်ရပါမည်။

ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၅ ပုဒ်မခွဲငယ်(ခ) (၂)အရ ပြည်တွင်းပြည်ပ အလှူရှင်များ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း များမှ နိုင်ငံတော်အတွင်း လူမှုရေး၊ ဘာသာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးကိစ္စရပ်များအတွက် လှူဒါန်း ခြင်းမှရရှိသည့် ဝင်ငွေအား ဝင်ငွေကင်းလွတ်ခွင့် ပေးခြင်းကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့က ခွင့်ပြုပေးနိုင် ပါသဖြင့် ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိရန် လျှောက်ထားတင်ပြနိုင်ပါသည်။ ခွင့်ပေးပါက ယင်းကိစ္စများနှင့် သက်ဆိုင်၍ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆-က တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “ပုဒ်မ ၆၊ ပုဒ်မခွဲ (ဂ) အရ တွက်ချက်ပြီး စည်းကြပ်ရာတွင် နိုင်ငံတော်အဖွဲ့အစည်းအဆင့်ဆင့်က ကမကထပြုသော (သို့) ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြော်ငြာစာ ထုတ်ပြန်၍ အသိအမှတ်ပြုသော ဘာသာရေး (သို့) ကုသိုလ်ရေး ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုသို့ဖြစ်စေ၊ ယင်းကိစ္စများနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ရန်ပုံငွေတစ်ရပ်ရပ်သို့ဖြစ်စေ လှူဒါန်းထည့်ဝင်ငွေကိုလည်း နုတ်ပယ်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းလှူဒါန်းထည့် ဝင်ငွေသည် အခွန်ထမ်း၏ စုစုပေါင်းဝင်ငွေ၏ နှစ်ဆယ့်ငါးရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှသော ငွေထက်မပိုစေရ” ဟု ပြဌာန်းထားရှိပါသည်။

ပြည်တွင်း၌ဖက်စပ်ကုမ္ပဏီတည်ထောင်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားအစုရှယ်ယာ ၁၅% ထည့်ဝင်ခြင်း အတွက် ပြည်ပ၌အလုပ်လုပ်ကိုင်ပြီး ရရှိလစာဝင်ငွေအပေါ် အခွန်ပေးဆောင်ပြီးသည့် ဝင်ငွေဖြင့် တင်ပြ ခြင်းအပေါ် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံးမှ စိစစ်ခွင့်ပြုပေးမည်ဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေရလမ်းတင်ပြ နိုင်သော ဝင်ငွေအပေါ် ဝင်ငွေခွန်ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။ တင်ပြနိုင်ခြင်းမရှိပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၄ အရ ၁၅%မှ ၃၀%အထိ ဝင်ငွေအလွှာနှုန်းထားများအတိုင်း ဝင်ငွေ ခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများညွန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက ခွင့်ပြုထားသည့် နိုင်ငံခြားသားအစုရှယ်ယာ ၈၅% ထည့်ဝင်ရင်းနှီးခြင်းဖြစ်ပါက အခွန်ပေးဆောင်ရခြင်းမရှိပါ။ ကုမ္ပဏီ တွင် ထည့်ဝင်ရင်းနှီးငွေ မလုံလောက်သဖြင့် ပြည်ပကုမ္ပဏီမှ ချေးယူငွေဖြင့် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ဆောင် ရွက်ခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ပြည်ပကုမ္ပဏီသို့ ချေးယူငွေအပေါ် အတိုးငွေပေးချေသည့်အခါ ဘဏ္ဍာ ရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာနအမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် ၄၁/၂၀၁၀ အရ ပင်ရင်းမှနုတ်ယူပေးသွင်းခွန် ၁၅% ကို နုတ်ယူပေးသွင်း၍ ငွေပေးချေရန်ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်တွင်းနေနိုင်ငံသားအနေဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံ၌ ရှယ်ယာထည့်ဝင်၍ စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ထား ခြင်းမှ ရရှိသည့် အမြတ်ဝေစုရရှိငွေမှာ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၄-ကအရ အခြားရလမ်းများမှ ရရှိဝင်ငွေ ဖြစ်၍ ၎င်းပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇ အရ သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံးသို့ ဝင်ငွေကြေညာလွှာပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းအပေါ်ဝင်ငွေခွန်စည်းမျဉ်း ၈(က) အရ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ရငွေ ကို သတ်မှတ်ထားသော ငွေလဲလှယ်နှုန်းဖြင့် ကျပ်ငွေသို့ ဖလှယ်၍ တန်ဖိုးသင့်ပြီး ကျပ်ငွေဖြင့် စုစုပေါင်း ဝင်ငွေကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၀ အရ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ပြည်ပတွင် ရရှိသည့် စုစုပေါင်းဝင်ငွေအပေါ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်းနေ နိုင်ငံသား၏ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ရရှိဝင်ငွေအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၃၂ အရ ကျပ်ငွေဖြင့် ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အခြေပစ္စည်းဖြစ်သော မြေကွက်ရောင်းချခြင်းအတွက် ကာလတန်ဖိုးစိစစ်ရေးအဖွဲ့ထံ တန်ဖိုးဖြတ်ခံယူ ရမည်ဖြစ်ပြီး ကာလတန်ဖိုးစိစစ်သတ်မှတ်ရေးအဖွဲ့မှ သတ်မှတ်သည့်တန်ဖိုးအပေါ် အခြေပစ္စည်းမှ မြတ်စွန်းငွေကို သတ်မှတ်ရာတွင် မြေကွက်ဝယ်ယူစဉ်က အမှန်ကုန်ကျခဲ့သည့် မူလတန်ဖိုးနှင့် ၎င်းမြေ ကွက်အား ဖြည့်စွက်ခြင်းအတွက် ကုန်ကျသည့် မတည်စရိတ်များကို ပေါင်းပြီး ထိုတန်ဖိုးစုစုပေါင်းမှ ဥပဒေအရ ခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်သော စုစုပေါင်းတန်ဖိုးလျော့ငွေကို နုတ်ပယ်၍ ကျန်တန်ဖိုးကို မြေကွက် ရောင်းချသည့် တန်ဖိုးအပြည့်မှနုတ်ပယ်၍ ကျန်ရှိသော အခြေပစ္စည်းမှ မြတ်စွန်းငွေအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၇ (ခ) အရ မြတ်စွန်းသည့်ကျပ်ငွေ (သို့) နိုင်ငံခြားငွေ အပေါ် တစ်ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဝင်ငွေစည်းကြပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် ပုဒ်မ ၂၈ အရ အခြေပစ္စည်း တစ်ခု (သို့မဟုတ်) တစ်ခုထက်ပို၍ ရောင်းချခြင်း၊ လဲလှယ်ခြင်း (သို့မဟုတ်) အခြားတစ်နည်းနည်းဖြင့် လွှဲပြောင်းခြင်း ပြုလုပ်သည့် နှစ်တစ်နှစ်အတွင်း အခြေပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးစုစုပေါင်းသည် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ထက်မပိုလျှင် အခြေပစ္စည်းမှမြတ်စွန်းငွေ ပေါ်ပေါက်စေကာမူ ဝင်ငွေခွန် စည်းကြပ်ခြင်းမပြုပါ။

ကုမ္ပဏီသည် ကုမ္ပဏီပိုင် မော်တော်ယာဉ်ကို ဝန်ထမ်းအား လုပ်ငန်း၌ အသုံးပြုရန်အတွက်မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ရေးသုံးသက်သက်ကိုသာ အသုံးပြုခွင့်ပေးမည်ဆိုပါက ယင်းမော်တော်ယာဉ်အား ဝင်ငွေနှစ်အတွင်း ထိုက်သင့်သည့် ငှားရမ်းတန်ဖိုးနှင့် ကျခံသုံးစွဲသည့် စရိတ်စက အားလုံးပေါင်းမှာ ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းအနေ ဖြင့် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၉(ခ) အရ ထပ်ဆောင်ရရှိသည့် အခကြေးငွေဖြစ်၍ ယင်းငွေရပ်ကို ဝန်ထမ်း၏ လစာဝင်ငွေတွက်ချက်ရာတွင် ထည့်ပေါင်းစည်းကြပ်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အကယ်၍ မော်တော်ယာဉ်ကို လုပ်ငန်းသုံးနှင့် ကိုယ်ရေးသုံးနှစ်ရပ်လုံးအတွက် သုံးစွဲစေပါက ကိုယ်ရေးအတွက်သုံးသည့်အပေါ် ခန့်မှန်းတန်ဖိုးကိုတွက်ချက်၍ အကျိုးခံစားခွင့်အဖြစ် လစာဝင်ငွေ တွက်ချက်ရာ၌ ထည့်ပေါင်းစည်းကြပ် ရန် ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၌ ရက်ပေါင်း (၆၀) တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး ဂျပန်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာမည့် ပြည်ပနေ နိုင်ငံခြားသား၏ လစာဝင်ငွေအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂(က) အရ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆ အရ သက်သာခွင့်များမနုတ်မီ စုစုပေါင်းဝင်ငွေအပေါ် ထိုဥပဒေပုဒ်မ ၁၉၊ ပုဒ်မခွဲ (က) ပါ အခွန်နှုန်းအတိုင်း ၀%မှ ၂၅%အထိ ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ကြရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်တွင်းရှိ ကုမ္ပဏီက ထိုင်းနိုင်ငံရှိကုမ္ပဏီတစ်ခုသို့ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ပေးသည့် အတွက် ငွေပေးချေပါက ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၄၁/၂၀၁၀ အရ WHT ပင်ရင်းမှ နုတ်ယူပေးသွင်းခွန် ၃.၅% နုတ်ယူပေးသွင်းပြီးမှ ငွေပေးချေရန်ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် မြန်မာ- ထိုင်း နှစ်နိုင်ငံ အခွန်နှစ်ထပ်စည်းကြပ်မှုရှောင်ရှားရေး DTA စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားရာ Wtthholding Tax အား မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပေးဆောင်လိုခြင်းမရှိဘဲ Article 7 ပါ အကျိုးခံစားခွင့်ဖြစ်သော ထိုင်းနိုင်ငံ ၌သာ ပေးဆောင်လိုခြင်းအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံအခွန်ထမ်းဖြစ်ကြောင်း Tax Resident Certificate အား တရားဝင်ထောက်ခံချက်၊ အခြားအထောက်အထားများနှင့်အတူ ပင်ရင်းမှဖြတ်တောက်သည့်ပုံစံ Withholding Tax Exemption Form 1 တွင်ပြည့်စုံစွာဖြည့်စွက်၍ သက်ဆိုင်ရာအခွန်ရုံးဌာနမှူးမှ တစ်ဆင့် ရုံးချုပ်ထံတင်ပြရန်ဖြစ်ပြီး၊ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပါက မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပေးသွင်းရန်မလိုအပ်ပါ။

ပြည်တွင်းနေ နိုင်ငံခြားသား၏ လစာဝင်ငွေတွက်ချက်ရာတွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန် အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၉(က) အရ သတ်မှတ်ထားသော သက်သာခွင့်များ ခုနှိမ်ပြီးနောက် ကျန်ဝင်ငွေ အပေါ် Progressive Rate အရ ၀%မှ ၂၅%ထိ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သက်သာခွင့်များ ခံစားရန် ပြည်တွင်းနေ နိုင်ငံခြားသား၏ အတူနေမိဘ၊ အိမ်ထောင်ဖက်နှင့် သားသမီးများ သက်သာခွင့် များ ခွင့်ပြုပေးရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ပြည်တွင်းနေ နိုင်ငံခြားသားများနှင့်အတူ လာရောက်နေထိုင် မှုအတွက် အတူလာရောက်နေထိုင်သူများ၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်မိတ္တူ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ပြန်ဆိုထားသည့် အိမ်ထောင်စုစာရင်းမှတ်တမ်း၊ ဇနီး (သို့) ခင်ပွန်းအတွက် တရားဝင်လက်ထပ်စာချုပ်မူရင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်စိစစ်ထားသည့်မိတ္တူ၊ အသက်(၁၈)နှစ်အောက် သားသမီးအတွက် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရက အသိအမှတ်ပြုအင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဆိုထားသည့် မွေးစာရင်းမိတ္တူတို့ကို တင်ပြစေ၍ စိစစ်ခွင့် ပြုပေးမည် ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပတွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကို ပြည်တွင်း၌ ရုံးခွဲဖွင့်လှစ်လုပ်ကိုင်သော နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်ဆုံးသည့်အခါ စာရင်းကိုင်ပုံစံများအရ နှစ်ချုပ်စာရင်း ရေးဆွဲ တင်ပြ၍ စည်းကြပ်မှုခံယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ စည်းကြပ်မှုခံယူပြီး ကျသင့်အခွန်များ ပေးဆောင်ပြီးပါက ကျန်ရှိသည့် ဝင်ငွေအကျိုးအမြတ်အပေါ် အစုရှယ်ယာရှင်များမှ ထည့်ဝင်ရှယ်ယာအချိုးအလိုက် အမြတ် ဝေစုခွဲဝေနိုင်ပါသည်။ အခွန်ပေးဆောင်ပြီးသော အကျိုးအမြတ်ရရှိဝင်ငွေကို ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၅(က) အရ ပုဂ္ဂိုလ်စုတစ်ခုခုမှ ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ပြီး ရရှိသည့်အမြတ်ငွေကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပြူထားသဖြင့် ပြည်ပရှိရုံးချုပ်သို့ ပြန်လည်လွှဲပို့ပါက အခွန်ပေးဆောင်ရန်မလိုအပ်ပါ။

NGO တွင် လစာအဖြစ် ပေးအပ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ Volunteer အဖြစ် လုပ်ကိုင်ကြသည့် ဝန်ထမ်းများအား အိမ်ငှားပေးခြင်း၊ အသုံးစရိတ်အဖြစ်ပေးအပ်ခြင်းစသည့် ပေးငွေများမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ထွန်း ပေါ်ပေါက်သော ဝင်ငွေများရရှိသည်ဖြစ်ရာ ယင်းထပ်ဆောင်းရရှိသည့် အခကြေးငွေအပေါ် ဝင်ငွေခွန် ဥပဒေပုဒ်မ ၉(ခ) အရ လစာခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဝင်ငွေခွန်ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပမှ မော်တော်ယာဉ်များအား ကနဦးမှတ်ပုံတင်ဆောင်ရွက်သည့်အချိန်တွင် တင်သွင်းလာသည့် ယာဉ်၏ ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၄ အရ ဝင်ငွေခွန် ၁၅% မှ ၃၀% ထိ ပေးဆောင်ရခြင်းအား ယာဉ်မှတ်ပုံတင်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ၊ အမှတ်(၆၂)၊ ပထမထပ်၊ ပန်းဆိုးတန်းလမ်း (အောက်)၊ ကျောက်တံတားမြို့နယ်ရှိ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနတွင် ၁-၆-၂၀၁၆ နေ့မှ စတင်၍ One Stop Services အစီအစဉ်ဖြင့် စတင်ကောက်ခံဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။မန္တလေးမြို့ရှိ၊ ၆၅ လမ်း၊ ၂၂ x ၂၃ ကြား တိုင်းဒေသကြီးအခွန် ဦးစီးဌာနမှူးရုံးတွင်လည်း One Stop Services အစီအစဉ်ကို ၁-၆-၂-၂-၁၆ နေ့မှ စတင်၍ ဆောင်ရွက် ပေးလျက်ရှိပါသည်။

ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့တူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် အခြေပစ္စည်းဖြစ်သည့် အစုရှယ်ယာများလွှဲပြောင်းရောင်းချခြင်းမှ မြတ်စွန်းငွေရရှိလျှင် မြတ်စွန်းသည့် ကျပ်ငွေ(သို့) နိုင်ငံခြားငွေအပေါ် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၆ နှင့် ၆-က အရ သက်သာခွင့်များ မနုတ်မီ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၇ (က) အရ မြတ်စွန်းငွေ ညီမျှ ကျပ်သန်းပေါင်း (၁၀၀,၀၀၀) အထိဝင်ငွေခွန် ၄၅ %၊ မြတ်စွန်းငွေ ညီမျှ ကျပ်သန်းပေါင်း(၁၅၀,၀၀၀)နှင့်အထက် ဖြစ်ပါက ဝင်ငွေခွန် ၅၀% တို့ဖြင့် အလွှာလိုက်နှုန်းထားများအရ ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

အခြေပစ္စည်းဖြစ်သော မြေကွက်ဝယ်ယူခြင်းအတွက် သက်ဆိုင်ရာအိမ်ခြံမြေ ကာလတန်ဖိုး စိစစ်ရေးအဖွဲ့ ထံတွင် တန်ဖိုးဖြတ်ခံယူရမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ တန်ဖိုးဖြတ်တန်ဖိုးအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၄ အရ အသုံးပြုသည့် ဝင်ငွေမှ ဝင်ငွေရလမ်း တင်ပြနိုင်သည့် ဝင်ငွေရှိပါက ယင်းဝင်ငွေအား နုတ်ပယ်ပြီး ကျန်စည်းကြပ်မှုမှ လွတ်ကင်းနေသော ဝင်ငွေများအပေါ်တွင်လည်း ကောင်း၊ ဝင်ငွေရလမ်းတင်ပြနိုင်ခြင်းမရှိပါက အသုံးပြုသည့် ဝင်ငွေအပေါ်တွင် ၁ ကျပ်မှ ၃၀၀၀၀၀၀၀ ထိ ၁၅ %၊ ၃၀၀၀၀၀၀၁ ကျပ်မှ ၁၀၀၀၀၀၀၀၀ ထိ ၂၀%၊ ၁၀၀၀၀၀၀၀၁ ကျပ်နှင့်အထက် ဖြစ်ပါက ၃၀% ဝင်ငွေစည်းကြပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အသုံးပြုသည့် ဝင်ငွေအားလုံးအပေါ် ဝင်ငွေရလမ်းအတိအကျ တင်ပြနိုင်ပါက ဝင်ငွေခွန်ထမ်းဆောင်ရန်မလိုပါ။ မြေကွက်များအပေါ် အခွန်စည်းကြပ်သည့် နှုန်းထား သိရှိနိုင်ရန် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ညောင်လေးပင်မြို့နယ်ရှိ မြို့နယ်ကာလတန်ဖိုး စိစစ်သတ်မှတ်ရေး အဖွဲ့ ထံ တင်ပြလျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဖက်စပ်ကုမ္ပဏီက Containerကားများ ညသိပ်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်ရာတွင် Shipping Lines Co များမှ ဖက်စပ်ကုမ္ပဏီသို့ ထားရှိ Container များအား အပျက်အစီး ရှိ/မရှိ စစ်ဆေး၍ သန့်ရှင်းရေးဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ နေရာရွေ့ပြောင်းပေးခြင်း Service Fees အတွက် ပေးချေငွေများ အပေါ် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၏အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၄၁/၂၀၁၀၊ ၁၆၇/၂၀၁၁ တို့အရ WHT ပင်ရင်းမှ နုတ်ယူပေးသွင်းခွန် ၂% ကို ဖြတ်ယူပြီး၊ Service ဆောင်ရွက်ပေးသည့် ဖက်စပ်ကုမ္ပဏီအမည်ဖြင့် ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ပင်ရင်းမှ နုတ်ယူပေးသွင်းခွန် WHT ၂ %ကို ဝင်ငွေခွန်စည်မျဉ်း ၁၄(ခ)အရ ငွေပေးချေသည့်နေ့မှ ခုနှစ်ရက်အတွင်း ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်း WHT ၂% မှာ ဖက်စပ်ကုမ္ပဏီအတွက် အပြီးသတ်စည်းကြပ်မှုတွင် ခုနှိမ်ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။

ကုမ္ပဏီဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားပါက မြန်မာနိုင်ငံ ကုမ္ပဏီအက်ဥပဒေအရ ဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်ဆုံးသည့်အခါ နှစ်ချုပ်စာရင်းအား မြန်မာနိုင်ငံစာရင်းကိုစံနှုန်းများအတိုင်း ရေးသွင်းပြုစုပြီး ဝင်ငွေခွန် စည်းမျဉ်းပါ ထားရှိရမည့် စာရင်းဇယားများနှင့်အတူ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇ (က) အရ ဝင်ငွေကြေညာလွှာကို ဝင်ငွေနှစ် ကုန်ဆုံးပြီး (၃) လအတွင်း သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီများဆိုင်ရာ အခွန်ရုံးသို့ တင်သွင်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။

အသက်အာမခံထားရှိ၍ ပြန်လည်ထုတ်ပေးငွေသည် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၅ ပုဒ်မခွဲ (က) (၅) အရ အာမခံပေါ်လစီအတွက် ထုတ်ပေး၍ ရရှိငွေဖြစ်သောကြောင့် ဝင်ငွေခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိမည် ဖြစ်သဖြင့် ပင်ရင်းမှ နုတ်ယူပေးသွင်းသည်အခွန် WHT နုတ်ယူရန်မလိုပါ။

မော်တော်ကားများနှင့်ပတ်သက်၍ ကနဦးမှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ချိန်တွင် One Stop Services (OSS) အစီအစဉ်ဖြင့် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန်ကောက်ခံနိုင်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းစီမံချက်ဖြင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ၊ အမှတ်(၆၂)၊ ပထမထပ်၊ ပန်းဆိုးတန်းလမ်း(အောက်)၊ ကျောက်တံတားမြို့နယ်ရှိ ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနတွင် ၁-၆-၂၀၁၆ နေ့မှစတင်၍ One Stop Services (OSS) အစီအစဉ်ဖြင့် စတင်ကောက်ခံ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ မန္တလေးမြို့၊ ၆၅ လမ်း၊ ၂၂ x ၂၃ ကြားရှိ တိုင်းဒေသကြီးအခွန်ဦးစီးဌာနမှုးရုံးတွင် လည်း ၁-၆-၂၀၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းမှာ ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၆-ခ အရ အခွန်စိစစ်တန်ဖိုးအပေါ် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ကောက်ခံခြင်းသာဖြစ်၍ အခွန်စိစစ်တန်ဖိုးမှာ အကောက်ခွန်စည်းကြပ်တန်ဖိုး၊ ယင်းအပေါ်ကျသင့်အကောက်ခွန်နှင့် ကျသင့်ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ယင်းအခွန်စိစစ်တန်ဖိုးအပေါ် (၁၈၀၀ CC အထက် မော်တော်ကားများဖြစ်ပါက အထူးကုန်စည်ခွန်ကို ပါ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်၍ ယင်းတန်ဖိုးအပါအဝင်) ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၄ အရ ဝင်ငွေခွန် ၁၅% မှ ၃၀%ထိ တွက်ချက်ကောက်ခံမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကုမ္ပဏီများမှ တင်သွင်းယာဉ်မှတ်ပုံတင်ခြင်းဖြစ်ပါက ကနဦးမှတ်ပုံတင်ခြင်းအတွက် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ၂% ပေး ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ပမှ လူပုဂ္ဂိုလ်အမည်ဖြင့် တင်သွင်းခြင်းအတွက် ကနဦး မှတ်ပုံတင် ဆောင်ရွက်ပါက လူပုဂ္ဂိုလ် နေထိုင်ရာမြို့နယ် အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံး၌ ယာဉ်အခွန် စိစစ်တန်ဖိုးအပေါ် ဝင်ငွေရလမ်းရှိပါက တင်ပြနိုင်၍ စည်းကြပ်မှုကင်းလွတ်နေသော ဝင်ငွေမရှိပါက ပေးသွင်းကြိုတင် ဝင်ငွေခွန်အား ပြန်အမ်းငွေအဖြစ် ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကနဦး ယာဉ်မှတ်ပုံတင်ရာတွင် ကြိုတင် ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရန်မလိုအပ်သူများမှာ ယာဉ်အို၊ ယာဉ်ဟောင်းများ အပ်နှံပြေစာ (စလစ်)ဖြင့် တင်သွင်းခွင့်ပြုယာဉ်များ၊ ပြည်ထောင်စု (သို့) တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ် ဘဏ္ဍာငွေအရအသုံးဆိုင်ရာ ခွင့်ပြုရန်ပုံငွေဖြင့် တင်သွင်းမော်တော်ယာဉ်များ၊ နာရေးယာဉ်များ၊ မီးသတ်ယာဉ်များ၊ ဘာသာရေး ကုသိလ်ရေး သက်သက်ဆောင်ရွက်သည့် အဖွဲ့အစည်းပိုင်ယာဉ်များ၊ နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းဌာနအဖွဲ့ အစည်းများ၊ စီမံကိန်းများတွင် အသုံးပြုရန် လှူဒါန်းသည့် (သို့) ထောက်ပံ့သည့် ယာဉ်များ၊ သံတမန် များ၊ သံရုံးများနှင့် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းများက တင်သွင်းသည့် မော်တော်ယာဉ်များနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုဥပဒေအရ ဝင်ငွေခွန် ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိသည့် ကာလအတွင်း တင်သွင်းယာဉ်များ အပေါ် ကြိုတင် ဝင်ငွေခွန် ပေးဆောင်ရန် မလိုအပ်ပါ။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ဖြစ်သည့် မော်တော်ဆိုင်ကယ် ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် သုံးစွဲသည့်အတွက် ပေးချေငွေအပေါ် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန အမိန်ကြော်ငြာ စာအမှတ် ၄၁/၂၀၁၀ အမှတ်စဉ် (၂) တွင် လိုင်စင်၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်၊ မူပိုင်အခွင့်အရေးစသည်တို့ကို အသုံးချခွင့်ပြုသည့်အတွက် ပြည်ပနေနိုင်ငံခြားသားသို့ ပေးသည့်ငွေမှ ပင်ရင်းမှနုတ်ယူပေးသွင်းခွန် WHT ၂၀% နုတ်ယူပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ကုမ္ပဏီသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်၍ ယင်းလုပ်ငန်းအပေါ်ကျသင့်သည့် အခွန်ပေးဆောင်ထားပြီး၊ ကျန်အသားတင်ဝင်ငွေအား ရှယ်ယာရှင်များက အမြတ်ဝေစုခွဲဝေကြခြင်း မရှိဘဲ ကုမ္ပဏီ၌ ထပ်မံ၍ အရင်းအနှီးတိုးချဲ့လုပ်ကိုင်ခြင်းအပေါ် အခွန်ပေးဆောင်ရန်မလိုပါ။ အခွန်ပေးဆောင်ပြီး အမြတ်ဝင်ငွေ အား ပြန်လည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအပေါ်၌ အခွန်ထပ်မံပေးဆောင်ရခြင်းမရှိပါ။

စင်္ကာပူလေကြောင်းကုမ္ပဏီက ပြည်တွင်းရှိ Branch ကုမ္ပဏီထံသို့ ဝန်ဆောင်မှုဆောင်ရွက်ခြင်းအတွက် ပေးချေငွေအပေါ် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၄၁/၂၀၁၀ အရ WHT ပင်ရင်းမှ နုတ်ယူပေးသွင်းခွန် ၃.၅% နုတ်ယူပေးသွင်းပြီးမှ ငွေပေးချေရန် ဖြစ်ပါသည်။

အသုံးပြု၍ ရသောအပိုင်းကို ဖြုတ်ယူရောင်းချထားပြီး အသုံးပြု၍မရသောအပိုင်းမှာ ကျန်ရှိနေသော စက်ယန္တရားများအတွက် ရောင်းချစဉ်၌ ယင်းစက်ယန္တရားများအား ရောင်းချထားကြောင်းကို ဝင်ငွေခွန် နည်းဥပဒေ ၅ (က) အရ ရောင်းချသည့်နေ့မှ ရက်ပေါင်း (၃၀) အတွင်း သက်ဆိုင်ရာ အခွန်ဦးစီးဌာနမှူး ရုံးသို့ ဝင်ငွေကြေငြာလွှာ ပေးပို့တင်ပြရမည်ဖြစ်ပါသည်။ စက်ယန္တရားများ၏ ရောင်းချတန်ဖိုးကို မော်တော်ယာဉ်တန်ဖိုးဖြတ်အဖွဲ့သို့ တင်ပြရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းအဖွဲ့၏ သတ်မှတ်တန်ဖိုးမှ အခြေပစ္စည်း အတွက် အမှတ်ကုန်ကျခဲ့ မူလတန်ဖိုးနှင့် ယင်းပစ္စည်းအား ဖြည့်စွက်ခြင်းအတွက် ကုန်ကျသည့် မတည် စရိတ်များကို ပေါင်းပြီး ထိုတန်ဖိုးစုစုပေါင်းမှ ယင်းပစ္စည်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သက်ဆိုင်ရာ အခွန်ထမ်းအား ဥပဒေအရ ခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်သော စုစုပေါင်းတန်ဖိုးလျော့ငွေကို နုတ်ပယ်၍ ကျန်ရှိသော အသားတင် တန်ဖိုးအပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၇(ခ) အရ ဝင်ငွေခွန်တစ်ဆယ် ရာခိုင်နှုန်း ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ နှစ်တစ်နှစ်အတွင်း အခြေပစ္စည်းရောင်းချတန်ဖိုး စုစုပေါင်းသည် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ထက် မပိုပါက ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈ အရ ဝင်ငွေခွန် ကျသင့်ခြင်းမရှိပါ။

အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေမှာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ ဥပဒေအမှတ် (၁၁) ဖြင့် ၁၈-၁-၂၀၁၆ တွင် အတည်ပြုပြဌာန်းခဲ့သည့် ဥပဒေအသစ်ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ စတင်အကျိုးသက်ရောက်ပါ သည်။ အထူးကုန်စည်များအပေါ်တွင် ယခင်ကကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်အဖြစ် ကောက်ခံခဲ့ပြီး ၁-၄-၂၀၁၆ နေ့မှစ၍ အထူးကုန်စည်ခွန်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြဌာန်းကောက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အထူးကုန်စည်ခွန် ဥပဒေအရ လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိပါက အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၂ မှ ၂၈ အထိ ပြစ်မှု ပြစ်ဒဏ်များကို ကျခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၄၀ တွင် ပြဌာန်းထားသည့်အတိုင်း ပုဒ်မ ၂၂(ဂ)အရ တပ်ရိုက်သည့်ဒဏ်ငွေမှ အထူးကုန်စည်တန်ဖိုး၏ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို သတင်းပေးတင်ပြသူကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရှာဖွေဖမ်းဆီး သည့်အဖွဲ့အားလည်းကောင်း ဆုကြေးငွေအဖြစ် ချီးမြှင့်ပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။

အထူးကုန်စည်များနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ရောင်းချသော အထူးကုန်စည်ဖြစ်လျှင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ အလုပ်ဌာနက ဖော်ပြသော ရောင်းစျေးတန်ဖိုးရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နှင့် ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီက ရောင်းစျေး တန်ဖိုးသတ်မှတ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းသို့သတ်မှတ်ရန်မှာ စျေးကွက်ပေါက်စျေးအပေါ်၌ ၆၀%ဖြင့် ခန့်မှန်းသတ်မှတ်မည့် ရောင်းစျေးတန်ဖိုးမှာလည်း ပေါ်ထွက်လာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းရောင်းစျေး တန်ဖိုးနှစ်ရပ်အနက် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အရ များရာ တန်ဖိုးငွေအပေါ်တွင် အမှတ်စဉ် (၉) အရ အထူးကုန်စည်ခွန် ၆၀% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ကျောက်မျက်တူးဖော်ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီသည် အထူးကုန်စည်ဖြစ်သည့် ကျောက်စိမ်း အရိုင်းထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းအတွက် အထူးကုန်စည်ခွန်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၅(က) အထူးကုန်စည်ခွန် မှတ်ပုံတင်ခြင်းအား သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌဦနမှူးထံတွင် မှတ်ပုံ တင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် (၁၂) အရ ကျောက်စိမ်း၊ ပတ္တမြား၊ နီလာ၊ မြ၊ စိန်နှင့် အခြား အဖိုးတန်ကျောက်မျက်ရတနာအရိုင်းထည် များ ရောင်းရငွေအပေါ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ၂၀% ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ် ရောင်းချသည့် အထူးကုန်စည် ကျောက်စိမ်းအရိုင်းများ ရောင်းချရငွေအပေါ် အထူးကုန်စည်ခွန် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၈ ပုဒ်မခွဲ (က) (၂) အရ ရောင်းချသည့်လ၏ လကုန်ဆုံးပြီး (၁၀) ရက်အတွင်း အထူးကုန်စည်ခွန် ကို ပေးဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းပြင် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်အခွန်ဦးစီးဌာနမှူးထံ အထူးကုန်စည်ခွန် ဥပဒေပုဒ်မ၁၆(က) အရ ရောင်းချသည့်လအတွက် အထူးကုန်စည်ထုတ်လုပ်ရောင်းချ ခြင်း ကြေညာလွှာကို လစဉ်ပေးပို့ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ထားရပါမည်။

ဆေးရွက်ကြီးမှာ အထူးကုန်စည်အမျိုးအစားဖြစ်၍ ၎င်းအား ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချခြင်း အပေါ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁ ပုဒ်မခွဲ (ခ) အရ သုညရာခိုင်နှုန်းဖြင့် အထူးကုန်စည်ခွန် ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဓါတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ၊ ဂျက်လေယာဉ်ဆီများသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၁(က) အမှတ်စဉ် ၁၅ ရှိ အထူးကုန်စည်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်းအတွက် တင်သွင်းစဉ် ကုန်းပေါ်ရောက်တန်ဖိုးဖြစ်သည့် အကောက်ခွန်စည်းကြပ်တန်ဖိုး၊ အကောက်ခွန်နှင့် ကုန်ကျစရိတ်ပေါင်း အပေါ်တွင် အထူးကုန်စည်ခွန် ၅% ပေးဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။