ကိုယ်တိုင်အားထုတ် အလုပ်လုပ် မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အမှတ် (၆/ ၂၀၂၅)
ကိုယ်တိုင်အားထုတ် အလုပ်လုပ်
ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန/ နေပြည်တော် / July 17, 2025
မည်သည့်အစိုးရ နိုင်ငံတော်တာဝန်ယူသည်ဖြစ်စေ ကိုယ်တိုင်အလုပ်လုပ်မှ အကျိုးခံစားခွင့်နှင့် တိုးတက်မှုများ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး မိတ္ထီလာခရိုင်ခရီးစဉ်အတွင်း နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာများ ဆွေးနွေးပြောကြားရာတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။
စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားပြီး ကြိုးပမ်းအားထုတ်အလုပ်လုပ်ကြသည့် လူများ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံများ အဆင့်အတန်းမြင့်မားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သွားကြသည်ကို မိမိတို့မျက်မှောက်တွင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဆောင်ရွက်ကြသူများမှာ ပြည်သူနှင့် အစိုးရပင်ဖြစ်ပြီး ပြည်သူသည် အရည်အချင်း၊ အရည်အသွေးပြည့်ဝရန် တစ်နည်းအားဖြင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိရန်နှင့် အလုပ်လုပ်လိုသည့် စိတ်ဓာတ်ရှိရန် လိုအပ်ပြီး အစိုးရသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုနိုင်မည့် ထိရောက်ထက်မြက်သော အစိုးရများ ဖွဲ့စည်းနိုင်ရန်လိုသည်။ အစိုးရနှင့် ပြည်သူကြားတွင်မူ အပြန်အလှန်နားလည်မှုနှင့် တာဝန်ရှိမှုဟူသော အမြင်များ တိုးတက်မြင့်မားရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ အစိုးရနှင့် ပြည်သူတို့၏ နိုင်ငံရေးရင့်ကျက်မှု (Political Maturation) သည်လည်း မရှိမဖြစ် လိုအပ်ကြောင်း ပညာရှင်များက မိန့်ဆိုထားသည်။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဖြစ်စဉ်တွင် အနောက်နိုင်ငံများကသာ ဦးဆောင်လွှမ်းမိုးခဲ့ရာမှ အာရှတွင် ပထမဆုံးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများကိုပါ ကျော်တက်နိုင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံမှာ ဂျပန်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သယံဇာတအရင်းအမြစ် ရှားပါးသည့် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအရှိန်အဟုန်မြင့်မားမှုမှာ မယုံနိုင်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး စူးစမ်းလေ့လာမှုများအရ ဂျပန်လူမျိုးတို့၏ မည်သည့်အလုပ်ကိုမဆို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်းရှိမှု၊ တာဝန်ရှိမှုနှင့် ဝတ္တရားရှိမှုတို့အပေါ် အလေးအနက်ထားမှုတို့အပြင် အခြားစိတ်ဓာတ်ရေးရာထူးခြားချက်တို့က ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြင့်မားစေသည်ဟု ဆိုသည်။
အာရှနိုင်ငံများထဲမှာ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံသည်လည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် အခွင့်အလမ်းမသာသည့် အခြေအနေများစွာရှိသည့်အထဲမှ ထိုးထွက်လာခဲ့သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သဘာဝအရင်းအမြစ် ချို့တဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးနိုင်သည့် မြေမှာလည်း စတုရန်းကီလိုမီတာ ၂၂၀၀၀ မျှသာရှိသည်။ မြေအောက်သယံဇာတအနေဖြင့်လည်း ခဲမဖြူနှင့် သက်နုကျောက်မီးသွေး အနည်းငယ်မျှသာ ထွက်သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်အထိ စိုက်ပျိုးရေးကိုသာ မှီခိုအားထားခဲ့ရပြီး ပြည်ပပို့ကုန်အဖြစ် ခဲမဖြူ၊ ကျောက်မီးသွေး၊ ဆန်၊ ငါး၊ ပိုးချည်နှင့် ကျောက်အနည်းငယ်စီတို့ကို တင်ပို့နိုင်သော ဖွံ့ဖြိုးမှုနိမ့်ကျသည့် နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ သမ္မတပတ်ချုံဟီးလက်ထက်တွင် “ပြင်းထန်သော နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစိတ်ဓာတ်” ဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး မျက်မှောက်ကာလတွင် စက်မှုဖွံ့ဖြိုးသည့် နိုင်ငံဖြစ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
အဆိုပါနိုင်ငံများ၏နောက်တွင် အာရှမှဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည့် နိုင်ငံများမှာ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတို့ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ခွင်ဂလိုဗယ်လိုက်ဇေးရှင်းဖြစ်စဉ်တွင် နိုင်ငံအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အခွင့်အလမ်းတို့ကို လက်လွတ်မခံဘဲ တစိုက်မတ်မတ်ကြိုးပမ်းအားထုတ်အလုပ်လုပ်ကြရာမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံများအဖြစ်သို့ တက်လှမ်းလာနေသည်ကို မိမိတို့တွေ့မြင်နေရပြီဖြစ်သည်။
ပဒေသာပင်သည် မြေမှအလိုလိုပေါက်လာသည် မဟုတ်သကဲ့သို့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းဟူသည်လည်း အလုပ်လုပ်ကြမှသာ ရရှိခံစားနိုင်သည့် အကျိုးဖြစ်သည်။ မိမိတို့၏ မိသားစုလူမှုဘဝများ ဖူလုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ မိမိတို့နေထိုင်ရာရပ်ရွာများ အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ မိမိနိုင်ငံစဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် နိုင်ငံတွင် မည်သည့်အစိုးရတို့ တာဝန်ယူသည်ဖြစ်စေ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်ကြိုးပမ်းအားထုတ်အလုပ်လုပ်ခြင်းဖြင့် တာဝန်ကျေပွန်ရပါမည့်အကြောင်း။ ။
မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အမှတ် (၆/ ၂၀၂၅)
မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်/ Yangon / June 20, 2025
၁။ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ် ကျောင်းဖွင့်ရာသီစတင်ချိန်မှာပင် ထင်မှတ်မထားသော အကြမ်း ဖက်လုပ်ရပ်များကို ဝမ်းနည်းဖွယ်ကြားသိရပါသည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်ဦးမြို့နယ်၊ ကုန်းဘုရား (ညောင်ပင်ကန်) ကျေးရွာရှိ အခြေခံပညာ အထက်တန်းကျောင်း (ခွဲ) မှ ကျောင်းအုပ် ဆရာမကြီးနှင့် ၎င်း၏ ခင်ပွန်းတို့ သတ်ဖြတ်ခံရခြင်း၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စေတုတ္တရာမြို့နယ်၊ ပွင့် တောက်ကျေးရွာ စက်လှေဆိပ်၌ အထက်တန်းပြ ဆရာမနှင့် ပညာရေးကောလိပ် တက်ရောက်မည့် ကျောင်းသူများအား အကြမ်းဖက်သမားများက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခြင်း၊ နတ်မောက်မြို့နယ် ကူနီ ကျေးရွာရှိ အခြေခံပညာမူလတန်းကျောင်း (မူလွန်) မှ ကျောင်းအုပ်ဆရာမကြီးတစ်ဦး ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်ခံရခြင်း၊ ဝက်ချုပ်ကျေးရွာတွင် အလယ်တန်းပြ ဆရာမတစ်ဦးနှင့် ၎င်း၏ ခင်ပွန်းတို့ သတ်ဖြတ်ခံရခြင်းစသည့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များသည် အသက်ရှင်သန်ခွင့်၊ လူပုဂ္ဂိုလ်လုံခြုံခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာပညာသင်ကြားခွင့်နှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ရရှိခံစားခွင့်စသည့် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေး များကို ထိခိုက်စေပါသည်။
၂။ ငြိမ်းချမ်းစွာ ပညာသင်ယူခွင့် ရရှိခံစားနိုင်ရေးအတွက် အဓိက တာဝန်ယူဖော်ဆောင်ပေးနေ သော ဆရာ ဆရာမများအပါအဝင် ကျောင်းသူ ကျောင်းသားများ၊ စာသင်ကျောင်းများအား နည်းမျိုး စုံဖြင့် အကြမ်းဖက်ခြင်း၊ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ရန်ရှာဖမ်းဆီးခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်နှောင့်ယှက် ခြင်းနှင့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျက်စီးရာ ပျက်စီးကြောင်း လုပ်ဆောင်နေခြင်းတို့သည် ကမ္ဘာ့လူ့ အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း အပိုဒ် ၃ ပါ အသက်ရှင်သန်ခွင့်၊ လူပုဂ္ဂိုလ်လုံခြုံခွင့်နှင့် အပိုဒ် ၂၆ ပါ ပညာသင်ယူခွင့် အခွင့်အရေးတို့ကို ချိုးဖောက်ခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အမျိုးသား ပညာရေးဥပဒေအရ “နိုင်ငံသားများ၏ မွေးရာပါအခွင့်အရေးဖြစ်သော ပညာသင်ယူခွင့်ကို နိုင်ငံသား တိုင်း ခံစားရရှိစေရေး” အလေးအနက် အသိအမှတ်ပြုကာ ပညာရေးနယ်ပယ် အတွင်းရှိ ဆရာ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသားလူငယ်များအပါအဝင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသူ အားလုံး ထိခိုက်နစ်နာ မှု မရှိစေရေး ဝိုင်းဝန်းကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။
၃။ ထို့ပြင် လမ်းတံတားများ၊ တာဝါတိုင်များ၊ လူနေအိမ်အဆောက်အဦများ၊ ဆေးရုံများ ဖျက်ဆီး ခြင်းစသည့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များသည်လည်း တိုင်းရင်းသား ပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝကို ထိခိုက်နစ်နာစေပါသည်။ ထိုသို့သော အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များသည် နိုင်ငံနှင့် ပြည်သူအတွက် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို အဆိုးရွားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ပါသည်။ မည်သည့်အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်မဆို ရာဇဝတ်မှုမြောက်၍ တရားမျှတမှုမရှိဟု ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းက အသိအမှတ်ပြုထားသည့်နည်းတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်း၍ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို ကြိုးပမ်းတိုက်ဖျက် နှိမ်နင်းလျက်ရှိသည်ကို တွေ့မြင်သိရှိရပါသည်။
၄။ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ပညာသင်ယူခွင့်ရရှိစေရန်နှင့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များ လျော့ နည်းပပျောက်စေရန် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့မှာ မရှိမဖြစ် လိုအပ် ပါသည်။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းပြီး တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိသော လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပေါ် တိုးတက်ရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာသူများအတွက် ကုစားမှုပေးရေးနှင့် ပြန်လည် ထူထောင်ရေး၊ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး၊ နိုင်ငံရေးအရ ကွဲပြားခြားနားမှုများကို အလေးထား ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ရေးတို့ ပြုလုပ်သွားကြရန်နှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုး၍ အကြမ်းဖက်မှုများ ပပျောက်စေရန် သက်ဆိုင်သူများ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြပါရန် လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့်မှ အကြံပြုတိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်
Download